Historie van Versus
Het is 1983. In Den Haag wordt door een groep docenten en studenten van de Haagse Academie voor Lichamelijke Opvoeding (afdeling Fysiotherapie) besloten een tijdschrift op te richten. Het initiatief wordt door de opleiding ondersteund, waardoor studenten en stage-adressen het "Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie" gratis verstrekt krijgen.
In 1986 wordt de sponsoring vanuit de opleiding gestaakt. De redactie besluit op eigen kracht verder te gaan met het uitgeven van het tijdschrift. Onder de nieuwe naam Versus, Tijdschrift voor Fysiotherapie ontstaat er een tijdschrift dat rond de 700 abonnees aan zich weet te verbinden. In onderstaande tekst (afkomstig uit de eerste uitgave van het tijdschrift (1983) verwoordt de redactie haar motivatie voor het starten van het Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie als volgt:
Een gat in de markt ?
Voor u ligt het eerste nummer van de eerste jaargang van het Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie.
U zult zich mogelijk afvragen of het uitbrengen van een nieuw tijdschrift noodzakelijk is. Er bestaan toch voldoende (para)medische tijdschriften. Is er dan behoefte? Moet er zo nodig een gat in de markt gevuld worden?
Het antwoord luidt volmondig: "Mogelijk"!
De fysiotherapie kent vele behandelmethoden. Een deel daarvan is empirisch ontstaan. De laatste jaren, waarschijnlijk gestuwd door het "bezuinigingsspook", worden de fysiotherapeutische behandelingen, door hoger hand, op hun relevantie getoetst.
Het blijkt nu dat men in het verleden vergeten is om enerzijds de behandelresultaten statistisch te verwerken, anderzijds om voldoende aan theorievorming te doen. Het gevolg is dat het momenteel erg moeilijk is om aan te tonen dat de fysiotherapie haar belangrijke plaats in de totale gezondheidszorg verdient.
De fysiotherapie "schreeuwt" daarom momenteel om onderbouw, dat wil zeggen, onderzoek om de behandelmethoden theoretisch beter te kunnen funderen.
Opvallend echter is dat, ondanks dat de behoefte aan theorievorming groot is, men tegelijkertijd kan konstateren dat wanneer er op reële gronden nieuwe theorieën aangedragen worden, er weerstand ontstaat tegen deze veranderingen. Dit heeft tot gevolg dat de ontwikkeling van de fysiotherapie traag gaat. Het systeem is "star".
Mogelijk dat de opleidingen tot fysiotherapeut mede daarvoor verantwoordelijk zijn. Zij houden immers als systeem oude systemen en ideeën in stand.
De grote behoefte aan diepgang, aan onderbouw, is voor ons de belangrijkste reden om met dit nieuwe tijdschrift te starten. Ons inziens is er namelijk voldoende onderzoek voorhanden om tot goede theorievorming te kunnen komen.
De inhoud van de te publiceren artikelen zal derhalve veelal theoretisch zijn. Steeds echter zal getracht worden de praktische relevantie daarbij aan te geven.
Wij hopen dat dit tijdschrift in de toekomst zal kunnen bijdragen tot een betere theorievorming binnen de fysiotherapie.
In 2009 keken we terug op ruim 25 jaargangen van VERSUS en constateerde we het volgende:
We zijn inmiddels ruim 25 jaar verder. De noodzaak tot verwetenschappelijking van de fysiotherapie wordt inmiddels breder onderkend. De weg die daarbij is ingeslagen is in de ogen van de redactie echter niet de meest vruchtbare. Het wetenschappelijk onderzoek dat de afgelopen periode verricht is, wordt voor een belangrijk deel gekenmerkt door zogenaamde effectstudies. Bestaande fysiotherapeutische interventies worden daarbij getoetst op hun effectiviteit. Alhoewel dit op het eerste gezicht een snelle en vruchtbare route naar wetenschappelijke onderbouwing lijkt, blijkt het bij nader inzien een doodlopend pad. Er wordt bij dergelijk onderzoek een zeer belangrijke stap overgeslagen, namelijk die van het formuleren van een zo sterk mogelijk onderbouwde hypothese over het vermeende werkingsprincipe van de interventie. In een dergelijke hypothese moet worden geformuleerd op welke wijze de therapievorm invloed uitoefent op de ontstaansoorzaak van de klachten. Pas als de hypothese bestand blijkt tegen alle wetenschappelijke argumenten die er tegen in te brengen zijn, loont het de moeite om de therapie tot inzet van patientgebonden onderzoek te maken. De meeste bestaande fysiotherapeutische behandelvormen missen een dergelijk kwalitatief hoogwaardig theoretisch fundament. Zij ontlenen hun status aan historie, goeroe's en overlevering. De uitkomst van effectonderzoek naar dergelijke interventies liet zich dan ook wel raden. De ene na de andere fysiotherapeutische behandelvorm is de afgelopen jaren gesneuveld op het altaar van de wetenschap. Daarmee kwam ook een tweede belangrijk nadeel van de ingeslagen weg naar voren: er onstaan geen nieuwe inzichten in de ontstaansoorzaken van klachten en de wijze waarop een behandeling daar invloed op uitoefent, en daarmee ook geen betere behandelvormen. Een effectstudie naar ultrageluid bij gonarthrose kan ons bijvoorbeeld wel leren dat dit meer of minder effectief is dan een placebo-behandeling, maar leert ons niets over de oorzaak van arthrose. Dergelijk onderzoek levert geen bijdrage aan "the body of knowledge" waar de Fysiotherapie zo dringend behoefte aan heeft
De redactie van Versus heeft de afgelopen 26 jaar geprobeerd haar bijdrage te leveren aan de uitbreiding van dit theoretische fundament van de fysiotherapie. Het past bij die missie om al het, tot nu toe, gepubliceerde werk nu voor iedereen kosteloos toegankelijk te maken.
In 2007 werd het 25 jarig bestaan van het tijdschrift gevierd met een symposium.
Met ingang van januari 2009 zijn we overgestapt naar een digitale vorm van publiceren (via deze website). Dat geeft ons de mogelijkheid meer kleur en bovenal meer beweging in de aangeboden artikelen, presentaties en simulaties te brengen.
Wij hopen dat u net zoveel plezier beleeft aan Versus als wij.